Wat zijn regels of maandstonden?
Tijdens de vruchtbare periode van de vrouw komt elke maand uit één van de twee eierstokken een eicel tot rijping. Dit maandelijks weerkerend proces noemt men de menstruatiecyclus of "regels".Deze cyclus gaat als volgt. Tijdens de periode van de maandstonden (of regels) begint er een eitje te rijpen in één van de eierstokken. Als het eitje rijp is, gemiddeld na twee weken, "springt" het uit de eierstok en begint het een tocht van enkele dagen naar de baarmoeder. Onderweg kan het bevrucht worden. Gebeurt dat niet, dan wordt alles na twee weken ongedaan gemaakt met een bloeding: de maandstonden. En alles begint opnieuw
Dat wordt allemaal geregeld door hormonen. Dit zijn scheikundige stoffen die met het bloed meegestuurd worden om hier en daar als boodschapper op te treden. In dit geval zendt de hypofyse, een klier onderaan de hersenen, onder andere een hormoon uit dat de eierstok gaat aansporen om één van zijn vele eicellen te doen rijpen. Strikt gezien gaan er tegelijkertijd steeds meerdere rijpen. Maar als dat eitje gerijpt en gesprongen is, stuurt de eierstok op zijn beurt hormonen uit (in een samenspel van twee verschillende vrouwelijke hormonen) om aan de hypofyse duidelijk te maken dat het gevraagde werk verricht is. Gevolg: de hypofyse stopt met de eierstok te stimuleren.
Zie ook: De menstruatie (Wikipedia)
Waar komt menstruatiepijn vandaan?
Bij de eisprong komen er verder prostaglandinen vrij. Dat is een ook groep hormoonachtige stoffen. Dit veroorzaakt de menstruatiepijn. Er is geen verband tussen vaginaal bloedverlies en pijn. Vrouwen die weinig bloed verliezen, kunnen hevige pijnen hebben. Andersom kunnen vrouwen die veel bloed verliezen, helemaal geen pijn hebben. Veel bloedverlies kan ook samengaan met veel pijn, maar een regel is het niet.Naast pijn in de buik en rug hebben sommige vrouwen ook hevige hoofdpijn tijdens de menstruatie. Dit komt door hormoonwisselingen in het lichaam; migraine is een veel voorkomende menstruatiekwaal.
Menstruatiepijn is bij elke vrouw anders.
Ongeveer de helft van de vrouwen ondervinden pijn voor of tijdens de regels. Men spreekt dan van pijnlijke maandstonden of "dysmenorree". Deze pijn is het gevolg van herhaalde samentrekkingen van de spieren van de baarmoeder.De pijn verschilt van vrouw tot vrouw maar meestal voelen ze pijn in de onderbuik alsof ze darmkrampen hebben. De pijn kan uitstralen naar de onderrug en de dijen. Terzelfdertijd kan misselijkheid en braken optreden. Andere mogelijke klachten zijn: vermoeidheid, zenuwachtigheid, hoofdpijn, duizeligheid of diarree. Dergelijke symptomen kunnen zich sterker uiten bij vrouwen die zenuwachtig zijn.
Dikwijls doen zich ook problemen, onbehagen voor tijdens de periode juist vóór de menstruatie: men is heel emotioneel en heeft last van pijnlijke, gespannen borsten. Dit noemt men het premenstrueel syndroom.
Wat kan je zelf doen?
Blijf niet bij de pakken zitten, maar beweeg. Ongeveer een half uur in buitenlucht spenderen, vermindert de klachten met de helft. Sporten is een aanrader. Door de beweging zullen de contracties in de onderbuik verminderen. Zo zal de pijn niet alleen verminderen in hevigheid maar ook in frequentie.Een warm bad of een warme kruik kunnen ook de pijn verlichten. Dit zijn slechts enkele mogelijkheden. Hieronder vind je een tiental concrete tips over wat je nog kan doen voor je lichaam en geest om je goed te voelen tijdens je menstruatie
Wat
je het best kan doen:
• Lichte sportactiviteit is goed, zolang je er plezier aan beleeft.
• Gebruik weer en wind als energiebron: frisse lucht werkt ontspannend en doet je goed.
• Adem diep en rustig in en probeer de pijn als het ware “weg te ademen”.
• Geniet van de weldoende warmte van een verwarmingskussen of een warmwaterkruik.
• Neem een warm bad, bijvoorbeeld met ontspannend melisse-extract.
• Een aspirientje helpt. Je neemt het best 48 uur voor de klachten beginnen. Ontstekingsremmende middelen moet je nemen voor de pijn begint, zo blokkeren ze de stoffen die de symptomen veroorzaken, anders zwakken ze de pijn enkel af.
Wat je het best kan vermijden:
• Vermijd stress en zorg ervoor dat je je ook geestelijk goed voelt.
• Doe voor en tijdens de menstruatie niet te veel lichamelijke inspanningen.
• Gebruik weinig zout en breng je gerechten liever op smaak met verse kruiden.
• Rook minder of helemaal niet - nicotine kan de krampen erger maken.
• Drink liever geen alcohol.
Mogelijk speelt verkeerde voeding ook een rol bij het ontstaan van pijnlijke regels. Met name vetten en dan vooral dierlijke vetten, worden vaak met de vinger gewezen. Ze zouden namelijk de produktie van oestrogenen stimuleren. Een vetarm, vegetarisch dieet zou de oestrogeenconcentraties doen dalen en een positieve invloed hebben op menstruatiepijn en premenstrueel syndroom. Er bestaan echter onvoldoende bewijzen die deze beweringen ondersteunen.
"Secundaire dysmenorree" doet zich later voor, vaak na enkele jaren van pijnloze menstruatiebloedingen. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn na het inbrengen van een spiraaltje. Bij ongeveer één vrouw op vier leidt dit tot bijwerkingen zoals menstruatieklachten met soms pijnlijke krampen. "Secundaire" menstruatiepijn kan echter ook te wijten zijn aan andere oorzaken. Een bezoek aan je arts kan duidelijkheid brengen over de oorzaken van deze nieuwe menstruatieklachten.
Neem ook contact op met je huisarts als de pijn anders aanvoelt dan gewoonlijk.
Menstruatiepijn en de bijkomende klachten zijn voor vrouwen nogal vervelend, maar normaal gesproken kan het geen kwaad. Toch is het bij overdreven lange, hevige of abnormaal frequente (vaker dan normaal optredende) menstruatie en/of zeer nadrukkelijke bijkomende klachten goed om naar je arts te gaan. Vaak volstaat een gewoon pijnstillend, krampwerend of kalmerend middel.
Daarnaast zijn er tal van natuurlijke middelen die menstruatieklachten kunnen verlichten. Voorbeelden zijn teunisbloemolie of plantenpreparaten die fyto-oestrogenen bevatten, zoals rode klaver (Menoflavon®, Promensil®, Trinovin®). Bij premenstruele pijnen is men soms beter gebaat met extract van de mediterane plant Vitex agnus castus (kuisboom of monnikenpeper, Bio-Femin®) of een combinatiepreparaat zoals Biocure-femina®. Ook de aloude huismiddeltjes zoals een warme douche of bad, een kruik op de buik of een lekker groot stuk chocolade kunnen je al beter doen voelen.
Pijnstillers gebruikt men op het ogenblik dat de eerste pijn optreedt. Het is in de regel ook niet nodig de geneesmiddelen langer dan 2 à 3 dagen te gebruiken.
De anticonceptieve pil is ook een middel dat bij vele vrouwen de maandstonden voor een stuk minder onaangenaam maakt: ze komen regelmatiger, minder pijnlijk en minder overvloedig, met als gevolg ook minder kans op bloedarmoede.
Voor het premenstrueel syndroom echter blijkt de anticonceptieve pil weinig of geen soelaas te bieden. Vitamine B6 en sommige plantenextracten zijn hier effectiever.
• Lichte sportactiviteit is goed, zolang je er plezier aan beleeft.
• Gebruik weer en wind als energiebron: frisse lucht werkt ontspannend en doet je goed.
• Adem diep en rustig in en probeer de pijn als het ware “weg te ademen”.
• Geniet van de weldoende warmte van een verwarmingskussen of een warmwaterkruik.
• Neem een warm bad, bijvoorbeeld met ontspannend melisse-extract.
• Een aspirientje helpt. Je neemt het best 48 uur voor de klachten beginnen. Ontstekingsremmende middelen moet je nemen voor de pijn begint, zo blokkeren ze de stoffen die de symptomen veroorzaken, anders zwakken ze de pijn enkel af.
Wat je het best kan vermijden:
• Vermijd stress en zorg ervoor dat je je ook geestelijk goed voelt.
• Doe voor en tijdens de menstruatie niet te veel lichamelijke inspanningen.
• Gebruik weinig zout en breng je gerechten liever op smaak met verse kruiden.
• Rook minder of helemaal niet - nicotine kan de krampen erger maken.
• Drink liever geen alcohol.
Mogelijk speelt verkeerde voeding ook een rol bij het ontstaan van pijnlijke regels. Met name vetten en dan vooral dierlijke vetten, worden vaak met de vinger gewezen. Ze zouden namelijk de produktie van oestrogenen stimuleren. Een vetarm, vegetarisch dieet zou de oestrogeenconcentraties doen dalen en een positieve invloed hebben op menstruatiepijn en premenstrueel syndroom. Er bestaan echter onvoldoende bewijzen die deze beweringen ondersteunen.
Wat kan je arts doen?
Als de klachten zich al sinds je puberteit voordoen, kan men bij verder onderzoek meestal geen aandoening vinden. Je arts spreekt in dat geval van "primaire" dysmenorree."Secundaire dysmenorree" doet zich later voor, vaak na enkele jaren van pijnloze menstruatiebloedingen. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn na het inbrengen van een spiraaltje. Bij ongeveer één vrouw op vier leidt dit tot bijwerkingen zoals menstruatieklachten met soms pijnlijke krampen. "Secundaire" menstruatiepijn kan echter ook te wijten zijn aan andere oorzaken. Een bezoek aan je arts kan duidelijkheid brengen over de oorzaken van deze nieuwe menstruatieklachten.
Neem ook contact op met je huisarts als de pijn anders aanvoelt dan gewoonlijk.
Menstruatiepijn en de bijkomende klachten zijn voor vrouwen nogal vervelend, maar normaal gesproken kan het geen kwaad. Toch is het bij overdreven lange, hevige of abnormaal frequente (vaker dan normaal optredende) menstruatie en/of zeer nadrukkelijke bijkomende klachten goed om naar je arts te gaan. Vaak volstaat een gewoon pijnstillend, krampwerend of kalmerend middel.
Daarnaast zijn er tal van natuurlijke middelen die menstruatieklachten kunnen verlichten. Voorbeelden zijn teunisbloemolie of plantenpreparaten die fyto-oestrogenen bevatten, zoals rode klaver (Menoflavon®, Promensil®, Trinovin®). Bij premenstruele pijnen is men soms beter gebaat met extract van de mediterane plant Vitex agnus castus (kuisboom of monnikenpeper, Bio-Femin®) of een combinatiepreparaat zoals Biocure-femina®. Ook de aloude huismiddeltjes zoals een warme douche of bad, een kruik op de buik of een lekker groot stuk chocolade kunnen je al beter doen voelen.
Pijnstillers gebruikt men op het ogenblik dat de eerste pijn optreedt. Het is in de regel ook niet nodig de geneesmiddelen langer dan 2 à 3 dagen te gebruiken.
De anticonceptieve pil is ook een middel dat bij vele vrouwen de maandstonden voor een stuk minder onaangenaam maakt: ze komen regelmatiger, minder pijnlijk en minder overvloedig, met als gevolg ook minder kans op bloedarmoede.
Voor het premenstrueel syndroom echter blijkt de anticonceptieve pil weinig of geen soelaas te bieden. Vitamine B6 en sommige plantenextracten zijn hier effectiever.