1. Waarom een folder over meningitis ?

Iedereen kan op elk moment en overal meningitis oplopen. De symptomen van meningitis kennen, kan iemand zijn leven redden.

2. Wat Is meningitis?

Meningitis is een ontsteking van de hersenvliezen. Ze kan veroorzaakt worden door verschillende types van bacteriën of virussen:

· De bacteriële meningitis is zeldzaam, maar ze kan zeer ernstig zijn. Een dringende behandeling met antibiotica is levensnoodzakelijk.
Er zijn 3 kiemen die bacteriële meningitis kunnen veroorzaken:
  1. de meningokok (types A, B en C),
  2. de pneumokok (die ook berucht is voor de longontsteking = pneumonie)
  3. Haemophilus influenzae (type b) (afgekort Hib).
Deze kiemen kunnen ook een septicemie (bloedvergiftiging) veroorzaken; deze aandoening is over het algemeen erger dan de meningitis.
Voor 1999 meldden de Belgische peillaboratoria 2,2 gevallen per 100.000 inwoners, van meningitis door de meningokok. Meningokokken blijken gelukkig slechts zelden in om het afweersysteem te doorbreken. Vele volwassenen en kinderen dragen deze kiem achteraan in de keelholte, zonder er enige hinder van te ondervinden. Waarom de ene mens wel een levensbedreigende meningitis ontwikkelt en de andere niet, is niet geweten.

· de virale meningitis komt het vaakst voor, is minder ernstig en kan niet behandeld worden met antibiotica. De symptomen zijn identiek voor de verschillende vormen. Enkel een laboratoriumonderzoek kan bepalen over welk type aandoening het gaat.

3. Hoe uit zich meningitis?

In het beginstadium is het vaak erg moeilijk om een hersenvliesontsteking te herkennen. In de helft van de gevallen van hersenvliesontsteking wordt deze zelfs niet meteen door de arts herkend!
Voor kinderen, jongeren en volwassenen kunnen er zich verschillende symptomen afzonderlijk of tegelijkertijd voordoen: hoofdpijn, koorts, braken, nekstijfheid, gewrichtspijn, zin om licht te mijden (fotofobie), voorkomen van rode vlekken, verward of slaapdronken zijn, coma.
Voor baby's zijn de symptomen minder duidelijk: ernstige koortsopstoten, soms met stuipen, braken en huiduitslag (rode vlekken). Verder kunnen ook gedragswijzigingen van baby's optreden: eten weigeren, prikkelbaarheid, kreunen, lusteloosheid of verwardheid.
Meningitis kan in 1 of 2 dagen, zelfs in enkele uren evolueren; de patiënt wordt zeer ernstig ziek.

4. Wat te doen bij vermoeden van meningitis?

Uit de studie blijkt dat ouders zeer goed aanvoelen of de situatie ernstiger is dan voorgaande keren. Een dokter moet rekening houden met dat oordeel.
Onmiddellijk dus de huisarts waarschuwen; als hij niet beschikbaar is, naar het dichtstbijzijnde ziekenhuis gaan.

5. Hoe wordt bacteriële meningitis overgedragen?

De bacteriën die meningitis kunnen veroorzaken zijn in feite zeer alledaags. Zij komen normaal voor in de keelholte of de neus. Ze verspreiden zich van persoon tot persoon door "keel" secreties (door te hoesten, te niezen, door omhelzingen) en/of door "neus" secreties (door te snuiten). De aandoening wordt dus niet doorgegeven via het zwembad.

Na besmetting kan het 2 tot 10 dagen duren voor symptomen optreden. Bij iedereen en op elke leeftijd kunnen, bij gezonde personen, kiemen gevonden worden gedurende weken en zelfs maanden. Drager zijn helpt de mens om een natuurlijke immuniteit op te bouwen.

Slechts in zeldzame gevallen (vermoeidheid, zwakheid, bv. een verkoudheid die al lange tijd aanhoudt) nemen de bacteriën de bovenhand op de verdediging van het lichaam en veroorzaken een meningitis.

De verspreiding van meningitis wordt voornamelijk gezien in gesloten gemeenschappen (bv. kinderdagverblijven, scholen, dichtbevolkte wijken).

In 2008 heeft het referentielaboratorium voor meningokokken in bijna alle arrondissementen van het land gevallen van meningitis vastgesteld; 49% van de gevallen werd in Vlaanderen waargenomen, 36% in Wallonië en 15% in Brussel.
Zie kaart van het Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid (W.I.V).